Abel Darwinkel

Taal & Tekst

Categorie: Geen categorie

Midwintertradities in Drenthe

Van zute wien en zolte bonen

Redactie: Abel Darwinkel, Henk Nijkeuter en Rik Klaucke

Van katknuppelen tot nieuwjaarsduik, een zoektocht naar de oorsprong van onze midwintertradities.

Op 19 oktober is bij Uitgeverij Koninklijke Van Gorcum het boek Midwintertradities in Drenthe verschenen. Het is samengesteld en (deels) geschreven door Abel Darwinkel, Henk Nijkeuter en Rik Klaucke. Het boek vormt een mooie aanvulling op hun vorig jaar verschenen boek over De Drentse Sinterklaastraditie.

In dit nieuwe boek komen historisch onderzoek naar Drentse Midwintertradities, Drentse volkskunde en Drentse literatuur over Midwintertradities samen. Het boek laat zien dat tradities veranderen, dat tradities verdwijnen (katknuppelen) maar dat er ook weer nieuwe tradities ontstaan (nieuwjaarsduik). Van veel Midwintergebruiken kent men de achtergrond en betekenis niet; in dit boek worden ze op toegankelijke wijze vanuit een historisch en volkskundig perspectief verklaard.

Door af te wisselen tussen Drents en Nederlands kan ook de lezer die minder bekend is met het Drents de kennis over de streektaal verbreden. Met dit doel zijn ook de bekende verhalen A Christmas Carol van Charles Dickens en Het meisje met de zwavelstokjes van Hans Christiaan Andersen vertaald in het Drents. Dickens speelt een belangrijke rol in Drenthe, tijdens Kerstmis worden er in Drenthe terugkerende activiteiten in de sfeer van Dickens georganiseerd wat daardoor ook een traditie geworden is.

“Iedereen die dit boek gelezen heeft, begrijpt dat het geen probleem is dat tradities en gebruiken door de eeuwen heen veranderen en zich vernieuwen. Het feest blijft hetzelfde. Men weet vaak niet wat nu de achtergronden van tradities en feesten zijn. Waar komt dat nu vandaan en wat betekent het precies. Waarom vieren we het? In dit boek hebben wij dat uitgelegd. Belangrijk is in te zien dat wij uit het verleden zaken overnemen die wij belangrijk vinden en dat wij daar bewust of onbewust veranderingen in aan brengen. Achter al die tradities en feesten zit dus een verhaal. Tradities spelen zich niet uitsluitend op een individueel niveau af, ze zijn een belangrijke factor voor een maatschappelijke cohesie,” aldus de samenstellers.

Uniek aan het boek is ook dat Drentse historische bronnen en documenten in het boek een plaats krijgen. Niet eerder werd op deze toegankelijke wijze de Drentse Midwintertradities beschreven. Behalve historische en volkskundige beschrijvingen bevat het boek ook oude en moderne verhalen en gedichten over de Midwintertradities die onze mooie provincie kent en gekend heeft.

Het boek is rijk geïllustreerd met historisch en informatief beeldmateriaal en bedoeld voor iedereen met interesse voor de Drentse en Nederlandse tradities en cultuurgeschiedenis. “Wij willen deze achtergronden en betekenissen graag uitleggen omdat we het belangrijk vinden dat de mensen hier kennis van hebben. Tradities laten namelijk zien waar we vandaan komen en wie we zijn. Het heeft te maken met onze culturele identiteit. Wat verbindt ons in een veranderende samenleving. Hoe is dat ontstaan of bewust gemaakt.  Tradities hebben te maken met ons leven, maar geven ook de band met het verleden aan. Wij willen dat verhaal graag vertellen. Enerzijds is het bekend (feest der herkenning), maar het zal ook vaak een verrassing zijn.”

Jeep Van Kamp Tot Kamp

Echtpaar Posthumus schrijft boek over opa Jeep Posthumus (*1892 – †1963)

Bij mijn uitgeverij Bij Abel verschijnt deze week het boek Jeep van kamp tot kamp van het schrijversechtpaar Joop en Geppy Posthumus uit Zevenhuizen.

Het is een historisch boek vol anekdotes over de interessante levenswandel van handelaar en woonwagenbewoner Jeep Posthumus.

Jeep Posthumus groeit op in de grensstreek van Groningen, Friesland en Drenthe. Als volwassene woont hij in Roden, maar hij reist ook jarenlang met zijn gezin in een woonwagen en verblijft op woonwagenkampen in Noord-Nederland. Hij is een sluwe handelaar in vee, vooral paarden, maar ook in hulst. Hij komt door zijn karakter en drankgebruik regelmatig in conflict met andere mensen en met de wet, maar hij heeft ook een veelbewogen leven vol van kwajongensstreken. Elke dag in het leven van Jeep is weer een nieuwe uitdaging. De ene dag staat hij aan de rand van de afgrond, de andere dag steekt hij zijn sigaren met briefgeld aan.

In 1926 krijgt Jeep samen met een paar kameraden ruzie met een marechaussee op de Rodermarkt. De marechaussee wordt neergestoken en Jeep en zijn kameraden worden opgepakt. In het boek wordt uitgebreid aandacht besteed aan de verhoren en de rechtzaak. In de Tweede Wereldoorlog wordt Jeep opgepakt voor illegaal slachten. Hij zit daarna in Kamp Amersfoort en Kamp Vught en overleeft de oorlog ternauwernood.

Volgens sommigen is Jeep een vrijbuiter, volgens anderen een misdadiger, volgens de schrijvers een bijzondere man, die leefde in een bijzondere tijd.

Het boek is geschreven door de kleinzoon van Jeep Posthumus, Joop Posthumus en zijn vrouw Geppy (zie foto). Ze hebben uitgebreid archiefonderzoek gedaan en veel gesprekken gevoerd met mensen die grootvader Jeep gekend hebben. Het heeft een prachtig boek opgeleverd dat een goed beeld geeft van het leven in Roden en omgeving aan het begin van de 20e eeuw en het leven in een woonwagen in de periode voor de Tweede Wereldoorlog.

Het boek telt 252 bladzijden en kost € 17,95. Het is verkrijgbaar via de schrijvers Joop en Geppy Posthumus tel 0594-632473, via de website www.opajeep.nl en uiteraard via de boekhandel, maar je kunt mij ook een mailtje sturen: abeldarre@gmail.com

ISBN 978-90-829979-2-7

Zie voor meer info: wwwopajeep.nl

Tennisrecords in zicht voor Federer en Lopez

Roger Federer won afgelopen zondag het grastoernooi van Halle voor de tiende keer door in de finale David Goffin in twee sets (7-6, 6-1) te verslaan. Hij scherpte daarmee zijn eigen record van meest gewonnen grastitels aan tot 19 en lijkt klaar voor Wimbledon, waar hij op het heilige gras gaat proberen om zijn eigen record van acht titels te verbeteren.

De 37-jarige Federer heeft nu 102 titels gewonnen en jaagt in de herfst van zijn carriere nog op twee records van Jimmy Connors. Voor het aantal gewonnen tenniswedstrijden heeft Federer nog 58 overwinningen nodig. Connors won er 1274 en Federer inmiddels 1216. Dat record lijkt haalbaar, want Federer wint altijd meer dan vijftig wedstrijden per seizoen. Het record van 109 gewonnen toernooien van Connors verbeteren zal een stuk lastiger worden. Federer speelt haast alleen maar Grand Slams en Masters en vrijwel geen minder sterk bezette toernooien. Maar als Federer fit blijft en nog twee seizoenen op dit niveau blijft spelen is ook dat record haalbaar. In de jaren na zijn afscheid kan hij niet anders dan toekijken of zijn rivalen Rafael Nadal en Novak Djokovic zijn records al of niet verbeteren.

Op Queens werd het andere voorbereidingstoernooi op Wimbledon gespeeld en daar ging de overwinning naar de Spanjaard Feliciano Lopez die de Fransman Gilles Simon versloeg in drie sets. (62, 67, 76). Lopez veroverde daarmee zijn vierde grastitel. De, net als Federer, 37-jarige Lopez bewees zichzelf daarmee een goede dienst. De afgelopen maand stond hij voor het eerst sinds jaren niet meer in de Top 100, hij had zelfs een wildcard nodig om toegelaten te worden tot Queens, maar door deze overwinning hoort hij weer bij de beste zestig tenissers van de wereld.

Lopez won in 13 pogingen nog nooit van Roger Federer. De eerste ontmoeting speelden ze in 2003 op Wimbledon tegen elkaar. Federer won gemakkelijkin drie sets. In de jaren die volgden verloor Lopez ook op hardcourt en op gravel van Federer. Hij pakte in die 13 duels slechts vier sets, maar toch staat Lopez op het punt om een tennisrecord te verbeteren dat voor immer buiten bereik van Roger Federer zal blijven. Het record van meest verloren wedstrijden op de ATP-tour. Sinds 2010 is dat record in handen van de Fransman Fabrice Santoro. Santoro had de bijnaam Le Magicien, speelde van 1989 tot 2010 op de ATP-tour,  won 470 wedstrijden en verloor er 444. En die 444 verloren wedstrijden is een record dat Feliciano Lopez binnenkort kan verbeteren. Hij verloor tot op heden 438 keer. Nog zeven keer verliezen en hij pakt het record. Komende week speelt hij op het gras van Eastbourne en een week later is Lopez ook actief op Wimbledon. Als hij op beide toernooien enkele rondes overleeft, verzamelt hij genoeg punten om zich rechtstreeks te kwalificeren voor de hardcourt toernooien in augustus, september en oktober, zodat hij dat record nog voor het einde van het jaar kan verbeteren.

Meest verloren wedstrijden is natuurlijk een twijfelachtig record, maar toch kan het alleen bereikt worden door tennissers die twintig jaar lang tot de beste vijftig spelers van de wereld behoren, jaarlijks meer dan 20 toernooien spelen en zelden een toernooi winnen. Toppers als Federer, Djokovic en Nadal speelden alleen in de beginfase van hun carrière meer dan twintig toernooien per jaar, daarna hooguit achttien.

Feliciano Lopez is sinds twee seizoenen toernooidirecteur van het masterstoernooi in Madrid, het einde van zijn carrière als speler lijkt dus nabij. Als Lopez het record verbetert en het record wil behouden, doet hij er goed aan om nog enkele jaren door te spelen. De 35-jarige Spanjaard Fernando Verdasco won net als zijn landgenoot Feliciano Lopez zeven toernooien in zijn carrière en won ook nog nooit van Federer. Verdasco is op dit moment de nummer 35 van de wereld en heeft 402 wedstrijden verloren.

Drentse verhalenbundel Waotertrappeln

Abel debuteert met Drentse verhaolenbundel

Abel Darwinkel is vooral bekend van zijn publicaties over de Drentse taal. Zo schreef hij een boekje over Drentse plaatsnamen met de titel Op stee, een boekje over de  Drentse telwoorden  met de titel 10, Drents telwoordenboek en vorig jaar september kwam zijn studie over Drentse verkleinwoorden uit.

Darwinkel schrijft al jaren in het Drents. In het verleden zijn er verhalen van zijn hand gepubliceerd in kranten, verzamelbundels en in de tijdschriften Maandewark en Zinnig, maar een eigen bundel ontbrak nog. Met deze bundel Noord-Drentse verhalen maakt hij zijn debuut.

Abel schrijft in prachtig Noordenvelds, de taal van de plaats Norg in de Kop van Drenthe. De onderwerpen waar hij over schrijft variëren sterk. Voetbal, knikkeren, kroegbezoek en het gezinsleven komen aan de orde, maar ook de eerste schreden van een puber op het liefdespad en de ervaringen van een vader met jonge kinderen. Het langste verhaal van de bundel gaat over een jonge, Drentse boer die beschuldigd wordt van verkrachting.

Het boek telt 27 verhalen en 140 bladzijden en is verkrijgbaar voor de prijs van € 12,50 bij de Drentse boekhandel of door een mailtje te sturen aan de schrijver: abeldarre@gmail.com

ISBN 978-90-8829979-0-3

Mogelijk gemaakt door WordPress & Thema gemaakt door Anders Norén